Раушан гүлдер - Қазақстанның әрбір гүл өсіретін маманы өсіргісі келетін керемет гүлдер, өйткені барлығы да учаскесінде ең әдемі түсте және қалыпта ашылатын гүл қауызына сүйсіне қарап, тамашалағысы келеді емес пе. Бұтақтар өз сұлулығын жоғалтпас үшін оларды дұрыс және тұрақты түрде қысқарту қажет, оған қоса сұрыптың әрбір тобы бөлек-бөлек түрде күтім жасауды талап етеді. Дегенмен өсімдіктің түріне қарамастан сақтауға қажет болатын қысқартудың жалпы ережелері болады. Одан басқа, Сіздің раушан гүлдеріңіз қай сұрыпқа жататыны және олармен жалпы не істеу керектігі жөнінде мәлім болатын болса, онда төменде көрсетілген ережелерді еш қорықпастан қолдана беруіңізге болады.
Қиюдың жалпы қағидалары мен ережелері
- Раушан гүлінің «көзшелері», яғни, өсетін бүршіктері әдетте жапырақ қуысында орналасады - сондықтан қиюды «көзшеге» жақын жерде жасау қажет.
- Есіңізде болсын, Сіздің құралыңыз - бақша қайшысы - әрдайым таза күйінде ұсталынып, жақсы қайралған болуы тиіс. Зақымдалған немесе өтпейтін құралдардан біркелкі жасалмаған қиық бұтақты зақымдап, не болмаса өліп кетуге әкеледі.
- Қию сәл қисайтып, бүршіктен жарты сантиметрден жоғары емес түрде жасалады.
- Егер бұтақ өзегі қоңыр түсте екендігін байқаған болсаңыз, ақ түстегі сау өзекке дейін оны қию қажет.
- Екі бұтақтың бір-біріне үйкелуіне ешқашан жол бермеңіз - бұндай жағдайда екеуінің біреуін алып тастау қажет.
- Еш аяусыз барлық зақымдалған және ауру сабақтар мен жұқа, және әлсіз өскіндерді қиып алыңыз.
Сонымен қатар, өсімдік ауа мен күннің көзіне еркін бой алуы қажет, сондықтан сабақ арасында қажетті қашықтықты ұстап тұрыңыз. Осы ережені қолданатын болсаңыз, бұтақтың тоттану, ұнтақты шық және дақтану сияқты ауру қатерінен аман алып қаласыз.
Қиюды қашан жасау қажет
- Қыстық қию - әдетте наурыз айында жүргізіледі. Нақты мерзімді көрсету мүмкін емес, өйткені барлығы әрбір жылдың ауа райы жағдайына байланысты болады. Сондықтан қиятын уақытты өзіңіз анықтап алыңыз –өсетін бүршіктер ісінген кез Сізге белгі болып келеді. Жас өскіндер аязбен жарақаттанған жағдайда ұйықтап жатқан бүршіктерге дейін негізгі сабақты қию қажет.
- Жазғы қию - гүлдеудің барлық уақыт бойы жалғасады. Гүлдер солып қалған кезде гүлдерді қияды. Бұл қию өте маңызды, өйткені шіріп кеткен күлтелер қандай да бір ауру көзі бола алады. Одан басқа, бұтақ тұқымды дамытуда күшін жұмсамайды да, жаңа гүлдердің өсуіне жағдай жасай бастайды.
- Қараша айында қию әсіресе қатты жел соғатын учаскелерде өзекті болады - бұндай жағдайда 20-30 сантиметрге аса ұзын сабақты қию ұсынылады. Бұл олардың қатты тербеліп тұруына мүмкіндік бермейді.
Раушанның әр түрлі топтарын қию ерекшеліктері
Флорибунда раушан гүлін қию. Осы топтағы раушан гүлдер шағын өлшемдегі гүлдердің аса мықты гүлшоғырын құрайды. Шамадан тыс оларды қию өсімдіктің азуына әкеледі, ал әлсіз гүл қуаты аз жұқа өскіннің пайда болуына әкеледі.
Осындай түрдегі раушан гүлдер жағдайында аса тиімді болып құрамдастырылған қию табылады. Бұл әдісте ерте гүлдеу жағдайында бір бұтақтарын аздап қию, және басқаларын тереңінен қию жүзеге асырылады.
Ремонтантты және гибридті шай раушан гүлдерді қию. Осындай раушан гүлдерді қиған кезде ең басты міндет - тегіс сабағы бар және ортасы ашық тамыр бойындағы қуатты өскіндердің және шар тәрізді бұтақтардың түзілуіне жағдай жасау. Сондай-ақ, ремонтатты және гибридті шай раушан гүлдер бір жылдағы өсуде ғана гүлдейтінін есте сақтаңыз. Сол себепті олар қалыпты - қатты жыл сайынғы қиюға мұқтаж болады. Ең үлкен сабақтарды шамамен 5 бүршікке дейін, сабағын аз мөлшерде - 3 бүршікке дейін қиыңыз. Одан басқа, өсімдік қартаюына қарай жыл сайын 1-3 сабақты алып тастау ұсынылады.
